در دنیای مدرن، خرید آنلاین از پلتفرمهای بینالمللی مانند آمازون و علی بابا به دلیل تنوع بینظیر محصولات، قیمتهای رقابتی و دسترسی آسان به کالاهایی که در بازارهای داخلی کمیاب یا گرانقیمت هستند، به یکی از روشهای پرطرفدار در میان ایرانیان تبدیل شده است. آمازون، غول تجارت الکترونیک آمریکایی، و علی بابا، پلتفرم عظیم چینی، هر یک با ویژگیهای خاص خود، میلیونها محصول از سراسر جهان را در اختیار کاربران قرار میدهند. این امکان برای خریداران ایرانی فرصتی بینظیر فراهم میکند تا به کالاهایی دسترسی پیدا کنند که یا در داخل کشور موجود نیستند یا با هزینههای بسیار بالاتر عرضه میشوند. با این حال، ورود این کالاها به ایران با پیچیدگیهایی همراه است که عمدتاً به قوانین و مقررات گمرکی کشور بازمیگردد. عدم آگاهی از این قوانین میتواند مشکلاتی مانند تأخیر در تحویل، پرداخت جریمههای سنگین یا حتی ضبط کامل محموله را به دنبال داشته باشد. گمرک ایران، به عنوان نهادی دولتی با قدمتی طولانی، مسئولیت نظارت بر تمامی کالاهای وارداتی و صادراتی را بر عهده دارد و رعایت دقیق ضوابط آن برای هر واردکنندهای اجباری است.
گمرک چیست و چه وظایفی دارد؟
گمرک، سازمانی دولتی است که وظیفه اصلی آن نظارت و مدیریت ورود و خروج کالاها به کشور است. این نهاد با هدف تنظیم تجارت خارجی، حفاظت از اقتصاد ملی و اجرای سیاستهای تجاری کشور فعالیت میکند. گمرک در ایران تاریخچهای طولانی دارد و ریشههای آن به دوران باستان و تجارت جاده ابریشم بازمیگردد. زمانی که شما خرید از آمازون یا علی بابا انجام میدهید باید به طور کل وظایف و قوانین گمرگ ایران را بدانید.
وظایف گمرک به شرح زیر است:
- اخذ حقوق و عوارض گمرکی: گمرک بر اساس تعرفههای مشخص که به نوع کالا و کشور مبدأ بستگی دارد، از واردکنندگان هزینههایی دریافت میکند. این تعرفهها نه تنها منبع درآمدی برای دولت هستند، بلکه ابزاری برای تنظیم بازار و حمایت از تولید داخلی نیز محسوب میشوند.
- کنترل و بازرسی کالاها: گمرک با بررسی دقیق کیفیت، کمیت و انطباق کالاها با استانداردهای ملی و بینالمللی، از ورود کالاهای غیراستاندارد یا غیرمجاز جلوگیری میکند. این فرآیند شامل بازرسی فیزیکی و بررسی مدارک است.
- جلوگیری از ورود کالاهای ممنوعه: گمرک موظف است ورود کالاهایی مانند مواد مخدر، سلاحهای غیرمجاز یا محصولاتی که با قوانین فرهنگی و امنیتی کشور مغایرت دارند را متوقف کند.
- تسهیل تجارت بینالمللی: گمرک با ارائه خدماتی مانند سامانههای الکترونیکی، مشاوره و تسریع در فرآیند ترخیص، به بهبود تجارت و کاهش هزینههای واردکنندگان کمک میکند.
- مبارزه با قاچاق: گمرک با همکاری نهادهایی مانند نیروی انتظامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، نقش مهمی در جلوگیری از قاچاق کالا و ارز ایفا میکند.
این وظایف نشاندهنده نقش چندجانبه گمرک در اقتصاد و امنیت کشور است. برای کسانی که خرید از علی بابا و یا آمازون میکنند، درک این وظایف میتواند به فهم بهتر فرآیند ترخیص و الزامات آن کمک کند.
در نظر داشته باشید برای خرید ازآمازون از ایران به دلیل وجود تحریم ها نمیتوانید به صورت مستقیم از سایت آمازون و یا علی بابا خرید کنید، به همین منظور در ابتدا باید یک صرافی معتبر برای حواله دلار و دیگر حواله ها برای خریدی راحت و مطمین در نظر داشته باشید
قوانین گمرکی ایران برای واردات کالاها
واردات کالا به ایران تحت نظارت دقیق قوانین گمرکی انجام میشود که بر اساس مقررات داخلی و تعهدات بینالمللی تدوین شدهاند. این قوانین برای تمامی واردکنندگان، اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی، الزامآور هستند و شامل موارد زیر میشوند:
- تعرفههای گمرکی: هر کالا بر اساس کد تعرفهای که یک استاندارد بینالمللی است، مشمول پرداخت حقوق و عوارض خاصی میشود. این تعرفهها بسته به نوع کالا، ارزش آن و سیاستهای اقتصادی کشور متفاوت است. برای مثال، کالاهای لوکس ممکن است تعرفه بالاتری داشته باشند تا از ورود بیرویه آنها جلوگیری شود.
- مدارک مورد نیاز: برای ترخیص کالا از گمرک، واردکنندگان باید مجموعهای از مدارک را ارائه دهند که شامل فاکتور خرید ، بارنامه ، گواهی مبدأ و در برخی موارد مجوزهای خاص است. این مدارک باید کامل، دقیق و بهروز باشند.
- محدودیتها و ممنوعیتها: برخی کالاها به دلایل امنیتی، بهداشتی یا فرهنگی به طور کامل ممنوع هستند، مانند مواد مخدر یا اقلامی که با ارزشهای فرهنگی کشور در تضاد باشند. برخی دیگر از کالاها مانند داروها و تجهیزات پزشکی نیاز به مجوزهای خاص از نهادهایی مانند وزارت بهداشت دارند.
- روشهای پرداخت: پرداخت هزینههای گمرکی میتواند به صورت نقدی در محل گمرک یا از طریق سامانههای آنلاین انجام شود. همچنین، در برخی موارد، شرکتهای حمل و نقل بینالمللی خدماتی برای پرداخت این هزینهها ارائه میدهند.
این قوانین به طور مداوم توسط گمرک ایران بهروزرسانی میشوند تا با شرایط اقتصادی و تجاری روز هماهنگ شوند. بنابراین، توصیه میشود خریداران پیش از اقدام به واردات، آخرین نسخه این قوانین را از سامانه رسمی گمرک ایران بررسی کنند.
چنانچه به این مطالب علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقالات “تاثیر قوانین بینالمللی بر انتقال ارز” و”تفاوت خرید از آمازون امارات و آمریکا: کدام بهتر است؟” را نیز مشاهده نمایید.
قوانین گمرکی برای کالاهای خریداریشده از آمازون و علی بابا
خرید از پلتفرمهای بینالمللی مانند آمازون و علی بابا به دلیل ماهیت فرامرزی آنها، نیازمند رعایت قوانین گمرکی خاصی است که در ادامه به صورت جامع و مفصل بررسی میشوند:
تعرفههای گمرکی
تعرفههای گمرکی برای کالاهای وارداتی از آمازون و علی بابا بر اساس کد HS تعیین میشوند. این کدها به گمرک اجازه میدهند تا نوع کالا را شناسایی کرده و تعرفه متناسب با آن را اعمال کنند. به عنوان مثال:
- کالاهای الکترونیکی: محصولاتی مانند گوشیهای هوشمند، لپتاپ یا هدفون معمولاً تعرفهای بین ۵ تا ۱۰ درصد دارند. این نرخ ممکن است با توجه به ارزش کالا یا کشور سازنده تغییر کند.
- پوشاک و لوازم مد: اقلامی مانند لباس، کیف و کفش معمولاً مشمول تعرفههای بالاتری در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد هستند، زیرا گمرک از این طریق از تولید داخلی حمایت میکند.
- کتاب و محصولات فرهنگی: این دسته از کالاها معمولاً تعرفه کمتری در حدود ۵ درصد دارند، به منظور تشویق به واردات محصولات آموزشی و فرهنگی.
- اسباببازی و لوازم ورزشی: بسته به نوع و جنس، تعرفهها میتوانند بین ۱۰ تا ۲۵ درصد متغیر باشند.
برای اطلاع از تعرفه دقیق هر کالا، خریداران میتوانند به سامانه جامع گمرک ایران (EPL) مراجعه کرده و با وارد کردن کد HS یا توضیحات کالا، اطلاعات لازم را دریافت کنند.
مدارک مورد نیاز
برای ترخیص کالاهای خریداریشده از آمازون و علی بابا، مدارک زیر ضروری هستند:
- فاکتور خرید: سندی که جزئیات خرید شامل قیمت، تعداد و نوع کالا را نشان میدهد و معمولاً از سوی فروشنده در پلتفرم ارائه میشود.
- بارنامه: سندی که توسط شرکت حمل و نقل صادر میشود و مسیر حرکت کالا را مشخص میکند.
- گواهی مبدأ: سندی که کشور تولیدکننده کالا را تأیید میکند و در برخی موارد برای اعمال تعرفههای خاص مورد نیاز است.
- مجوزهای خاص: برای کالاهایی مانند دارو، تجهیزات پزشکی یا مواد غذایی، مجوز از نهادهای مربوطه (مانند وزارت بهداشت یا سازمان غذا و دارو) الزامی است.
این مدارک باید به زبان انگلیسی یا همراه با ترجمه رسمی به فارسی ارائه شوند تا گمرک بتواند آنها را بررسی کند. هر گونه نقص یا تناقض در این مدارک میتواند فرآیند ترخیص را به تأخیر بیندازد.
چنانچه به این مطالب علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقالات “آیا انتقال ارز بهصورت آنلاین ایمن است؟ نکاتی که باید بدانید
” و”چگونه در هزینههای انتقال ارز صرفهجویی کنیم؟” را نیز مشاهده نمایید.
محدودیتها و ممنوعیتها
گمرک ایران لیستی از کالاهای ممنوعه و محدود دارد که خریداران باید پیش از سفارش به آن توجه کنند:
- کالاهای ممنوعه: شامل مواد مخدر، مشروبات الکلی، سلاحهای غیرمجاز، اقلام ضدفرهنگی (مانند برخی فیلمها یا کتابهای خاص) و هر چیزی که امنیت ملی را تهدید کند.
- کالاهای محدود: مانند داروها، مکملهای غذایی، تجهیزات پزشکی و برخی مواد شیمیایی که نیاز به مجوز از نهادهای مربوطه دارند.
خریداران باید پیش از سفارش، لیست بهروز این کالاها را از سایت گمرک ایران یا مشاوران گمرکی بررسی کنند تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.
روشهای پرداخت و ارزشگذاری
پرداخت هزینههای گمرکی میتواند به دو صورت انجام شود:
- نقدی: پرداخت مستقیم در گمرک هنگام ترخیص کالا.
- آنلاین: از طریق سامانه EPL یا خدمات شرکتهای حمل و نقل مانند DHL و FedEx.
یکی از نکات مهم در این فرآیند، ارزشگذاری کالا توسط گمرک است. گمرک ممکن است ارزش اعلامشده در فاکتور خرید را نپذیرد و بر اساس ارزیابی خود (با توجه به قیمت بازار جهانی یا فاکتورهای مشابه) ارزش واقعی کالا را تعیین کند. در این صورت، تعرفه و عوارض بر اساس ارزش جدید محاسبه میشود که گاهی هزینهها را افزایش میدهد.
مراحل ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا از گمرک ایران فرآیندی چندمرحلهای است که نیازمند دقت و حوصله است. این مراحل به شرح زیر هستند:
- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت: ابتدا باید اطلاعات کالا شامل نوع، تعداد و ارزش آن در سامانه جامع تجارت (ntsw.ir) ثبت شود. این مرحله برای دریافت مجوزهای لازم ضروری است.
- ارائه مدارک به گمرک: پس از ورود کالا به گمرک، مدارک مورد نیاز (فاکتور، بارنامه و …) باید به صورت فیزیکی یا الکترونیکی تحویل داده شود.
- پرداخت هزینههای گمرکی: حقوق گمرکی، عوارض و هزینههای جانبی (مانند انبارداری) باید پرداخت شوند. این پرداخت میتواند به صورت نقدی یا از طریق درگاههای آنلاین انجام شود.
- بازرسی فیزیکی و اسنادی کالا: گمرک با بررسی مدارک و در صورت نیاز بازرسی فیزیکی، از انطباق کالا با اطلاعات ارائهشده اطمینان حاصل میکند.
- صدور مجوز ترخیص: پس از تأیید نهایی، مجوز ترخیص صادر شده و کالا آزاد میشود. در این مرحله، ممکن است هزینههای اضافی مانند جریمه تأخیر یا انبارداری نیز اعمال شود.
هر یک از این مراحل ممکن است با توجه به نوع کالا یا حجم محموله زمانبر باشد. به همین دلیل، توصیه میشود خریداران از قبل با فرآیند آشنا شوند و در صورت نیاز از خدمات کارگزاران گمرکی استفاده کنند.
نکات مهم و توصیههای کاربردی
برای خرید موفق از آمازون و علی بابا و ترخیص بدون مشکل کالاها، توجه به نکات زیر ضروری است:
- انتخاب روش حمل و نقل مناسب:
- حمل هوایی: برای کالاهای کوچک، سبک و باارزش مانند لوازم الکترونیکی مناسب است و سریعتر انجام میشود.
- حمل دریایی: برای محمولههای بزرگ و سنگین مانند مبلمان یا تجهیزات صنعتی مقرونبهصرفهتر است، اما زمان بیشتری نیاز دارد.
- بیمه کردن کالا: بیمه حمل و نقل میتواند از خسارات احتمالی مانند گم شدن یا آسیب دیدن کالا جلوگیری کند. بسیاری از شرکتهای حمل و نقل این خدمات را ارائه میدهند.
- پیگیری مداوم سفارش: استفاده از کد رهگیری (Tracking Number) برای بررسی وضعیت لحظهای محموله ضروری است. این کار از تأخیرهای غیرمنتظره جلوگیری میکند.
- مشاوره با کارشناسان گمرکی: برای کالاهای پیچیده یا گرانقیمت، مشورت با کارگزاران گمرکی میتواند ریسک خطا را کاهش دهد.
- بررسی قوانین بهروز: قوانین گمرکی ممکن است تغییر کنند، بنابراین همیشه آخرین اطلاعات را از منابع رسمی بررسی کنید.
استفاده از شرکتهای حمل و نقل معتبر مانند DHL، UPS یا پست بینالمللی نیز میتواند فرآیند را سادهتر کند، زیرا این شرکتها معمولاً خدمات گمرکی را نیز ارائه میدهند.
نتیجهگیری
خرید از آمازون و علی بابا فرصت بینظیری برای دسترسی به کالاهای متنوع و باکیفیت فراهم میکند، اما موفقیت در این فرآیند مستلزم رعایت دقیق قوانین گمرکی ایران است. این قوانین شامل تعرفهها، ارائه مدارک کامل، رعایت محدودیتها و طی کردن مراحل ترخیص هستند. با آگاهی کامل از این موارد و استفاده از خدمات ارزی مطمئن مانند صرافی احمدیانی برای پرداختهای بینالمللی، خریداران میتوانند تجربهای امن، اقتصادی و رضایتبخش داشته باشند. توصیه میشود پیش از هر خرید، زمان کافی برای تحقیق و برنامهریزی اختصاص دهید تا از مشکلات احتمالی جلوگیری شود.