نرخ ارز معیاری است که نشاندهنده ارزش واحد پول ملی یک کشور در مقایسه با واحد پول سایر کشورها است. بهعبارت دیگر، نرخ ارز تعیین میکند که برای دریافت یک واحد از پول یک کشور خارجی، چه مقدار از پول ملی باید پرداخت شود. در ایران، واژه «ارز» معمولاً به تمامی پولهای خارجی اطلاق میشود. در سطح بینالمللی نیز، این واژه به واحدهای پولیای اشاره دارد که در خارج از کشور مبدأ خود برای مبادلات تجاری، سرمایهگذاری و سایر فعالیتهای اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرند.
در سالهای اخیر، نرخ ارز در ایران به دلیل مجموعهای از عوامل داخلی و خارجی دچار نوسانات چشمگیری شده است. از جمله این عوامل میتوان به روابط دیپلماتیک و تحریمهای اقتصادی علیه ایران، جنگ و تغییرات در بازارهای جهانی اشاره کرد. در گذشته، نرخ ارز در ایران نسبتاً پایدار بود و تغییرات آن محدود به بازههای زمانی مشخصی بود. اما در سالهای اخیر، این وضعیت تغییر کرده و نوسانات شدید و گاه پیشبینیناپذیری در نرخ ارز مشاهده میشود.
این شرایط باعث شده است که پیشبینی نرخ ارز در بازههای زمانی بلندمدت، مانند یک سال، دشوار و غیرقطعی باشد. عواملی همچون تحولات سیاسی و اقتصادی، میزان عرضه و تقاضای ارز در بازار داخلی، و تأثیرات ناشی از رویدادهای جهانی نقش کلیدی در این نوسانات دارند.
تعریف نرخ ارز
بهطور کلی، «ارز» به هر وسیلهای اطلاق میشود که برای انجام مبادلات مالی در سطح بینالمللی مورد استفاده قرار میگیرد. این وسیله میتواند شامل سکه، حواله انواع ارز مانند حواله دلار، چک، یا اسکناس باشد و نقش کلیدی در پرداختهای خارجی ایفا میکند.
«نرخ ارز خارجی» به مقدار معینی از واحد پول ملی یک کشور گفته میشود که برای بهدست آوردن یک واحد پول کشور دیگر باید پرداخت شود. به بیان دیگر، نرخ ارز نشاندهنده ارزش نسبی پول داخلی در مقابل پول خارجی است.
همچنین، میتوان نرخ ارز را بهعنوان ارزش معادل یا برابری پول داخلی با پول خارجی تعریف کرد. به عبارتی، بهایی که برای خرید یا فروش یک واحد پول خارجی با پول رایج داخلی تعیین میشود، همان نرخ ارز است. این نرخ، معیاری اساسی برای تنظیم روابط مالی بین کشورها و انجام مبادلات تجاری و اقتصادی بینالمللی به شمار میرود.
چنانچه به این مطالب علاقه دارید پیشنهاد میکنیم مقالات “صرافیهای آنلاین بهتر هستند یا صرافیهای سنتی؟” و”چگونه هزینههای تحصیل فرزند خود را در خارج از کشور تأمین کنیم؟” را نیز مشاهده نمایید.
تفاوت پول و ارز چیست؟
برای درک تفاوت میان پول و ارز، ابتدا باید مفهوم هر یک را به طور دقیق مشخص کنیم. پول به هر چیزی گفته میشود که به عنوان وسیله تبادل، واحد حساب و ذخیره ارزش مورد استفاده قرار گیرد. پول میتواند در قالب چکها، حسابهای بانکی، کارتهای اعتباری و حتی پولهای دیجیتال مانند بیتکوین وجود داشته باشد. در مقابل، ارز به پولی گفته میشود که به صورت فیزیکی (مانند سکه و اسکناس) قابل لمس باشد و معمولاً به پول رایج یک کشور خاص اطلاق میشود، مانند دلار آمریکا یا یورو.
تفاوتهای کلیدی پول و ارز
- ماهیت و شکل: پول میتواند به صورت دیجیتال یا غیرملموس (مانند موجودی حسابهای بانکی) باشد، در حالی که ارز به سکه و اسکناسهای قابل لمس محدود میشود.
- روش حمل و نقل: پول دیجیتال به راحتی از طریق کارتهای اعتباری، اپلیکیشنهای پرداخت یا انتقال بانکی جابهجا میشود. اما جابهجایی ارز (سکه و اسکناس) نیازمند فضای فیزیکی است و ممکن است حمل آن دشوارتر باشد.
- استفاده در تراکنشها: پول در قالب دیجیتال یا اعتباری میتواند به طور مستقیم برای خرید کالاها و خدمات در هر نقطه از جهان استفاده شود (به شرط پذیرش)، در حالی که ارز ممکن است نیاز به تبدیل به پول محلی داشته باشد.
- محدودیتها: استفاده از پول دیجیتال یا حساب بانکی معمولاً محدودیتی ندارد، اما معامله با ارز به شرایط بازار و قابلیت تبدیل آن به سایر ارزها بستگی دارد.
نرخ ارز چگونه تعیین میشود؟
نرخ ارز، که بیانگر ارزش یک واحد پولی در برابر واحد پولی دیگر است، به روشهای مختلفی تعیین میشود و به عوامل متعددی بستگی دارد. در ادامه به بررسی انواع نرخ ارز و روشهای محاسبه آن میپردازیم.
- نرخ ارز حقیقی: این نرخ به صورت نسبت قیمت کالاها و خدمات خارجی به قیمت کالاها و خدمات داخلی، بر حسب یک واحد پول مشترک، محاسبه میشود. نرخ ارز حقیقی نشان میدهد که یک کشور تا چه اندازه در بازارهای بینالمللی رقابتپذیر است.
- نرخ ارز موثر اسمی: نرخ ارز موثر اسمی به عنوان میانگین وزنی نرخ ارز یک کشور در برابر سایر کشورها محاسبه میشود. این میانگین وزنی بر اساس حجم تجارت با هر کشور تنظیم میشود. نرخ ارز موثر اسمی نشاندهنده قدرت نسبی پول ملی در برابر سایر ارزها است.
- نرخ ارز موثر حقیقی: این نرخ، حاصل تقسیم میانگین وزنی قیمت کالاها و خدمات کشورهای خارجی (بر اساس پول ملی) بر قیمتهای داخلی است. نرخ ارز موثر حقیقی، اثر تغییرات قیمتها در داخل و خارج کشور را در قدرت خرید پول ملی منعکس میکند.
عوامل مؤثر بر تعیین نرخ ارز:
- عرضه و تقاضا: نرخ ارز معمولاً بر اساس میزان عرضه و تقاضا در بازار تعیین میشود. اگر تقاضا برای یک ارز افزایش یابد، ارزش آن در برابر سایر ارزها بالا میرود.
- سیاستهای پولی و مالی: تصمیمات بانک مرکزی در مورد نرخ بهره، چاپ پول و سیاستهای مالی بر نرخ ارز تأثیر میگذارد.
- تورم: کشورهایی که نرخ تورم پایینی دارند معمولاً ارز قویتری دارند، زیرا قدرت خرید پول آنها در مقایسه با سایر کشورها بیشتر است.
- ثبات سیاسی و اقتصادی: کشورهای دارای ثبات سیاسی و اقتصادی بیشتر معمولاً ارز قویتری دارند زیرا سرمایهگذاران به این کشورها اعتماد بیشتری دارند.
- رویدادهای جهانی: تنشهای ژئوپلیتیکی، بحرانهای اقتصادی یا تغییرات در بازارهای جهانی میتواند نرخ ارز را تحت تأثیر قرار دهد.
برابری قدرت خرید ارز
برابری قدرت خرید (Purchasing Power Parity – PPP) مفهومی است که از تعمیم «قانون قیمت یکسان» به مجموعهای از سبدهای کالاها و خدمات در یک جامعه به دست میآید. بر اساس این اصل، اگر قیمت کالاها در داخل کشور و خارج کشور با یکدیگر مقایسه شود و عوامل دیگری مانند هزینه حملونقل یا تعرفههای گمرکی حذف شوند، نرخ ارز به گونهای تعیین میشود که قدرت خرید یک سبد کالا در دو کشور برابر باشد.
رابطه نرخ ارز بر اساس برابری قدرت خرید بهصورت زیر تعریف میشود:
نرخ ارز = قیمت سبد کالاهای خارجی – قیمت سبد کالاهای داخلی
به این معنا که درصد تغییرات نرخ ارز تابعی از اختلاف تورم داخلی و خارجی است.
- اگر تورم داخلی و خارجی برابر باشند، نرخ ارز ثابت میماند.
- اگر تورم داخلی بیشتر از تورم خارجی باشد، نرخ ارز افزایش مییابد.
- اگر تورم داخلی کمتر از تورم خارجی باشد، نرخ ارز کاهش پیدا میکند.
این مفهوم نقش مهمی در تحلیل تغییرات نرخ ارز و سیاستگذاریهای اقتصادی دارد.
بازار ارز خارجی در ایران
در ایران، ارز خارجی همانند یک کالای اقتصادی در نظر گرفته میشود و بازار مشخصی برای خرید و فروش آن وجود دارد. این بازار، مانند هر بازار دیگری، تحت تأثیر عوامل عرضه و تقاضا شکل میگیرد.
بازار ارز خارجی یک چارچوب سازمانیافته است که در آن بانکها، موسسات مالی، و افراد به خرید و فروش پولهای خارجی میپردازند. این بازار دو وظیفه اصلی دارد:
- انتقال وجوه: انتقال سرمایه یا پول از داخل ایران به خارج از کشور بهمنظور واردات کالاها و خدمات.
- تأمین اعتبار: ایجاد امکان تأمین مالی مبادلات بینالمللی که نیازمند انتقال وجه از فروشنده به خریدار است.
انواع معاملات در بازار ارز جهانی
بازارهای ارزی در سطح جهانی از معاملات مختلفی تشکیل میشوند که هر کدام ویژگیها و کاربردهای خاصی دارند. چهار نوع اصلی از معاملات در این بازارها عبارتاند از:
- معاملات حال (Spot): خرید و فروش فوری ارز با نرخ تعیینشده و تحویل در کوتاهترین زمان ممکن.
- معاملات سلف (Forward): قراردادهای خرید و فروش ارز با نرخ توافقی، اما تحویل در آینده.
- معاملات سوآپ (Swap): ترکیبی از دو معامله همزمان خرید و فروش ارز با شرایط زمانی متفاوت.
- آربیتراژ (Arbitrage): کسب سود از تفاوت نرخ ارز در بازارهای مختلف از طریق خرید و فروش همزمان.
بازار ارز خارجی در ایران نهتنها برای تسهیل مبادلات بینالمللی بلکه بهعنوان ابزاری برای مدیریت اقتصاد کلان و کنترل نوسانات نرخ ارز مورد استفاده قرار میگیرد.
نظام ارزی چیست؟
نظام ارزی به مجموعهای از قوانین، مقررات، و روشهایی اشاره دارد که هر کشور برای تعیین ارزش پول ملی خود در برابر پول سایر کشورها و مدیریت تبادلات ارزی استفاده میکند. این نظامها به دولتها و بانکهای مرکزی کمک میکنند تا سیاستهای مالی و اقتصادی خود را تنظیم کرده و تعادل بازار ارز را حفظ کنند.
در سال 1944 میلادی، معاهدهای به نام «برتن وودز» تصویب شد که در آن کشورها متعهد شدند ارزش پول خود را بر مبنای دلار و طلا تثبیت کنند. این سیستم به نظام نرخ ارز ثابت شهرت داشت. اما در سال 1971، ایالات متحده اعلام کرد دیگر متعهد به حفظ رابطه دلار و طلا نیست. پس از این تغییر، بسیاری از کشورها، از جمله ژاپن، به نظامهای ارزی جدیدی روی آوردند. ژاپن نظام ارزی خود را بر مبنای عرضه و تقاضای بازار تنظیم کرد.
در حال حاضر، مهمترین نظامهای ارزی عبارتاند از:
- نظام ارزی شناور
- نظام ارزی ثابت
علاوه بر اینها، سایر نظامهای ارزی نیز بر اساس نیازهای اقتصادی و شرایط بازار ایجاد شدهاند.
نرخ ارز ثابت
در نظام نرخ ارز ثابت، بانک مرکزی ارزش مشخصی را برای نرخ ارز تعیین کرده و از طریق مداخله در بازار از این نرخ حمایت میکند.
- مثال: اگر نرخ ارز بخواهد از مقدار تعیینشده بالاتر برود، بانک مرکزی با عرضه ذخایر ارزی خود به بازار، نرخ ارز را پایین میآورد.
- اگر نرخ ارز بخواهد کاهش پیدا کند، بانک مرکزی با خرید ارز از بازار، ذخایر خود را افزایش داده و مانع از افت نرخ ارز میشود.
مزایا و معایب نرخ ارز ثابت
مزایا:
- ثبات در بازار ارز و کاهش نگرانیها برای مردم و شرکتها.
- امکان برنامهریزی دقیقتر برای تجارت و سرمایهگذاری.
معایب:
- نوسانات بازار ارز به بخش عرضه پول منتقل میشود، که ممکن است بیثباتی به اقتصاد کلان سرایت کند.
- در صورت کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی، ممکن است این سیاست پایدار نماند.
نرخ ارز شناور
نرخ ارز شناور به حالتی گفته میشود که ارزش پول یک کشور بر اساس تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار تعیین شود و بانک مرکزی مداخلهای در تعیین نرخ ارز نداشته باشد.
مزایا و معایب نرخ ارز شناور
مزایا:
- تطبیقپذیری بالای نرخ ارز با شرایط اقتصادی.
- کمک به ایجاد تعادل بلندمدت در اقتصاد کلان و کنترل تورم.
معایب:
- نوسانات مداوم نرخ ارز که ممکن است ثبات اقتصادی کوتاهمدت را مختل کند.
- پیشبینی دشوار نرخ ارز در آینده، که برنامهریزی اقتصادی را برای شرکتها پیچیده میکند.
سیاستهای مالی و پولی در نظامهای ارزی
نظام ارزی با نرخ ارز ثابت
- سیاستهای پولی در این نظام تأثیر محدودی بر تقاضای کل و درآمد دارد.
- با کاهش ذخایر ارزی بانک مرکزی، حجم پول در گردش کاهش مییابد و نرخ بهره افزایش مییابد.
- این سیاستها معمولاً موقتی و کماثر هستند و نمیتوانند تغییرات بلندمدت ایجاد کنند.
نظام ارزی با نرخ ارز شناور
- سیاستهای مالی و پولی تأثیر مثبتی بر سطح درآمد کل دارند.
- نرخ بهره ممکن است در نتیجه تعادل جدید تغییر کند، اما پیشبینی تغییر آن دشوار است.
- این نظام در بلندمدت به ثبات حجم پول و کاهش تورم کمک میکند، اما ممکن است نوسانات کوتاهمدت ایجاد شود.
انواع ارزها در ایران
در نظام اقتصادی ایران، ارزها به دستههای مختلفی تقسیم میشوند که هرکدام نقش و کاربرد خاصی در مبادلات مالی و اقتصادی دارند. این تقسیمبندی بر اساس اهداف دولت، نیازهای وارداتی و صادراتی، و شرایط اقتصادی داخلی و خارجی انجام میشود. در ادامه به انواع ارزها در ایران و ویژگیهای آنها میپردازیم:
- ارز دولتی
ارز دولتی، که به آن ارز رقابتی نیز گفته میشود، توسط دولت به منظور کنترل بازار و ایجاد تعادل در نرخ ارز عرضه میشود. این نوع ارز با نرخ تعیینشده توسط دولت از طریق بانکها و صرافیهای معتبر به متقاضیان عرضه میشود.
- کاربرد: تأمین نیازهای ضروری کشور مانند واردات کالاهای اساسی (مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی).
- ویژگی: نرخ این ارز معمولاً کمتر از نرخ بازار آزاد است، اما دسترسی به آن مشروط به قوانین و مقررات خاصی است.
- ارز دانشجویی
ارز دانشجویی به ارزی گفته میشود که دولت برای تأمین هزینههای تحصیلی دانشجویان ایرانی که در خارج از کشور تحصیل میکنند، اختصاص میدهد.
- کاربرد: پرداخت شهریه دانشگاهها، هزینههای زندگی و سایر نیازهای مالی دانشجویان.
- ویژگی: این نوع ارز معمولاً با نرخ ترجیحی ارائه میشود و متقاضیان برای دریافت آن باید مدارک مربوط به تحصیل خود را ارائه دهند.
- ارز تهاتری
ارز تهاتری به ارزی گفته میشود که در معاملات پایاپای (تهاتری) مورد استفاده قرار میگیرد. در این نوع معاملات، به جای پرداخت نقدی، کالا یا خدمات در مقابل کالا یا خدمات دیگر مبادله میشود و ارزش آنها بر اساس ارز تهاتری تعیین میگردد.
- کاربرد: اغلب در شرایطی که کشورها با محدودیتهای مالی یا تحریمی مواجه هستند، برای تسهیل مبادلات بینالمللی از ارز تهاتری استفاده میشود.
- ویژگی: نیازی به پرداخت پول نقد نیست و ارزش مبادلهها بر اساس توافق طرفین تعیین میشود.
- ارز مبادلهای
ارز مبادلهای ارزی است که در مرکز مبادلات ارزی برای گروههای خاصی از کالاها، مانند دارو و تجهیزات پزشکی، اختصاص داده میشود. این ارز معمولاً با نرخهای پایینتر از بازار آزاد در اختیار واردکنندگان قرار میگیرد.
- کاربرد: واردات کالاهای اولویتدار و اساسی.
- ویژگی خاص: شامل ارزی به نام یوزانس میشود که پس از دریافت کالا به مقصد حواله میشود.
- ارز شناور
ارز شناور ارزی است که نرخ آن بر اساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین میشود و دولت یا بانک مرکزی دخالتی در کنترل آن ندارد.
- کاربرد: بیشتر در مبادلات آزاد بازار و تجارتهای بینالمللی استفاده میشود.
- ویژگی: نرخ این نوع ارز دائماً در نوسان است و به شرایط اقتصادی داخلی و خارجی وابسته است.
- ارز صادراتی
ارز صادراتی ارزی است که از فروش کالاها و خدمات صادراتی به خارج از کشور به دست میآید. این ارز بهعنوان منبع درآمد ارزی کشور شناخته میشود.
- کاربرد: فروش کالاهایی مانند نفت، گاز، محصولات پتروشیمی، منسوجات و مواد خوراکی.
- ویژگی: این ارز معمولاً بهصورت دلار، یورو یا سایر ارزهای معتبر بینالمللی به کشور وارد میشود.
اهمیت دستهبندی ارزها در ایران
دستهبندی ارزها در ایران با توجه به نیازهای خاص اقتصادی، تجاری و سیاسی صورت میگیرد. این تقسیمبندی نهتنها به تنظیم سیاستهای ارزی کمک میکند، بلکه به متقاضیان ارزی (واردکنندگان، دانشجویان، و سایر گروهها) امکان دسترسی به منابع مالی موردنیازشان را بر اساس اولویتها فراهم میآورد. علاوه بر این، این تنوع در ارزها به دولت اجازه میدهد تا کنترل بیشتری بر بازار ارز داشته باشد و تأثیرات منفی نوسانات ارزی را کاهش دهد.
نوسانات بازار ارز و بهترین زمان برای ارسال حواله
بازار ارز به دلیل ماهیت پویای خود، دائماً در حال تغییر است. این تغییرات یا نوسانات، نهتنها ناشی از عوامل اقتصادی، بلکه تحت تأثیر رویدادهای جهانی، سیاستهای داخلی و حتی رفتار معاملهگران بازار شکل میگیرد. آگاهی از دلایل این نوسانات و درک روند بازار میتواند به شما در شناسایی بهترین زمان برای ارسال حوالههای ارزی مانند حواله یوان و … کمک کند.
چرا نرخ ارز نوسان دارد؟
- تقاضای فصلی و تجاری: در زمانهایی مانند پایان سال میلادی، تعطیلات تابستانی، یا اوج صادرات و واردات، تقاضا برای ارز افزایش پیدا میکند و این امر منجر به افزایش قیمت آن میشود.
- رویدادهای پیشبینینشده: جنگ، تحریمها، یا بحرانهای مالی جهانی میتوانند در عرض چند ساعت بازار را متلاطم کنند.
- تصمیمات بانکی: تغییر در نرخ بهره توسط بانکهای مرکزی یا تزریق نقدینگی به بازار توسط بانک مرکزی کشورها، تأثیر مستقیم بر نرخ ارز دارد.
- جو روانی بازار: شایعات یا انتظارات معاملهگران و سرمایهگذاران میتواند به سرعت بازار را تغییر دهد، حتی اگر تغییرات واقعی در اقتصاد رخ نداده باشد.
چگونه بهترین زمان برای ارسال حواله را پیدا کنیم؟
- تحلیل جریان نقدینگی بازار:
برای ارسال حواله مانند حواله درهم امارات، بهتر است زمانی را انتخاب کنید که حجم معاملات بازار بیشتر باشد. در این حالت، نرخ ارز تحت تأثیر معاملات سنگین، متعادلتر میشود و از افزایشهای ناگهانی جلوگیری میشود. - پرهیز از زمانهای پرنوسان:
زمانهایی که اخبار مهم سیاسی یا اقتصادی منتشر میشود، نرخ ارز معمولاً نوسانات شدیدی دارد. اگر امکان تأخیر دارید، حواله را به زمانی که بازار آرامتر است موکول کنید. - استفاده از خدمات پیشخرید ارز:
بسیاری از صرافیها خدمات پیشخرید یا فیکس کردن نرخ ارز ارائه میدهند. این روش به شما اجازه میدهد با قفل کردن نرخ فعلی ارز، از افزایشهای ناگهانی در آینده جلوگیری کنید. - مشاوره با صرافیهای معتبر:
تخصص و اطلاعات صرافیها میتواند در شناسایی زمانهای مناسب برای ارسال حواله بسیار مؤثر باشد.
صرافی احمدیانی؛ همراه شما در ارسال حوالههای ارزی
اگر به دنبال راهی ساده و مطمئن برای مدیریت نوسانات نرخ ارز هستید، صرافی احمدیانی آماده است تا با تجربه و تخصص خود در کنار شما باشد. این صرافی با رصد دقیق بازار، شما را برای انتخاب بهترین زمان ارسال حواله راهنمایی میکند و خدمات زیر را ارائه میدهد:
- اطلاعرسانی بهموقع: ارائه مشاوره دقیق درباره زمانهای مناسب ارسال حواله.
- سرعت و امنیت بالا: ارسال حواله به تمامی نقاط جهان با کمترین تأخیر و تضمین کامل.
- نرخهای رقابتی: بهرهمندی از بهترین نرخهای موجود در بازار برای کاهش هزینههای شما.
با صرافی احمدیانی، دغدغههای مربوط به نوسانات نرخ ارز را به ما بسپارید و با آرامش، حوالههای خود را ارسال کنید. انتخاب درست و آگاهانه، همیشه شما را یک قدم جلوتر نگه میدارد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و بهرهمندی از خدمات صرافی احمدیانی، کافی است به وبسایت صرافی مراجعه کنید یا به صورت حضوری از خدمات حرفهای آن بهرهمند شوید. با صرافی احمدیانی، تجربهای مطمئن در بازار پرنوسان ارز خواهید داشت.
جمعبندی
نرخ ارز به عنوان یکی از مهمترین شاخصهای اقتصادی، نقشی کلیدی در تنظیم روابط اقتصادی داخلی و بینالمللی ایفا میکند. این نرخ، ارزش برابری پول ملی هر کشور با ارزهای خارجی را مشخص کرده و بر تمامی بخشهای اقتصاد، از واردات و صادرات گرفته تا سرمایهگذاریها، تأثیر میگذارد.
در ایران، نظام ارزی ترکیبی از نرخ ارز ثابت و شناور است که دولت و بانک مرکزی برای کنترل بازار و ایجاد ثبات اقتصادی از آن استفاده میکنند. ارزها در ایران به دستههای مختلفی مانند ارز دولتی، ارز دانشجویی، ارز تهاتری، ارز مبادلهای، ارز شناور و ارز صادراتی تقسیم میشوند که هرکدام هدف و کارکرد خاصی دارند.
برای درک بهتر نرخ ارز، باید به عواملی مانند تورم داخلی و خارجی، عرضه و تقاضای بازار، سیاستهای پولی و مالی، و روابط دیپلماتیک کشور توجه داشت. این عوامل بهصورت مستقیم و غیرمستقیم بر تغییرات نرخ ارز تأثیر میگذارند و پیشبینی آن را دشوار میسازند.